Mullabayev Baxtiyarjon Bulturboyevich
- Marketing jurnali 2025 yil, 6-son

- 5 июл.
- 2 мин. чтения

OʻZBEKISTON MINTAQALARINING IJTIMOIY-IQTISODIY
RIVOJLANISHINI BAHOLASHGA ILMIY VA NAZARIY
YONDASHUVLAR
Mullabayev Baxtiyarjon Bulturboyevich
Namangan davlat texnika universiteti
Menejment kafedrasi mudiri, professori,
iqtisodiyot fanlari doktori (DSc)
E-mail: mullabaev.bahtiyor@gmail.com
Annotatsiya
Maqolada Oʻzbekiston Respublikasida hududlararo tengsizliklarni baholashning
dolzarbligi, sabablari hamda oqibatlari ilmiy jihatdan asoslangan holda yoritilgan.
Hududiy nomutanosibliklarning kuchayishi markazsizlashtirish siyosati bilan bogʻliq
mahalliy oʻzini oʻzi boshqarishning afzalliklari va muammolari orasidagi muvozanat
buzilishlarini yanada yaqqol namoyon qilmoqda. Tadqiqotda hududiy farqlar aholi
farovonligi, iqtisodiy faollik va mehnat salohiyatidan foydalanish imkoniyatlariga
salbiy taʼsir qiluvchi omillar sifatida qaralib, Oʻzbekiston Respublikasining iqtisodiygeografik
va ekologik oʻziga xosliklari ham batafsil tahlil qilingan. Shuningdek,
iqtisodiyot tarkibidagi meros qilingan notekis rivojlanish, ishlab chiqarish va
investitsiyalar konsentratsiyasi, ayrim hududlarning “anklav” iqtisodiyotining
shakllanishi kabi muammolar ilmiy asoslangan tarzda koʻrib chiqilgan. Muallif
hududiy siyosatning maqsadi tenglashtirish emas, balki mavjud tafovutlardan strategik
foydalanish orqali ijobiy natijalarga erishish ekanligini taʼkidlaydi hamda bu borada
nazariy va amaliy tavsiyalar beradi.
Kalit soʻzlar: hududiy tengsizlik, mahalliy oʻzini oʻzi boshqarish,
markazsizlashtirish, ijtimoiy-iqtisodiy farqlar, fiskal avtonomiya, hududiy siyosat,
iqtisodiy faoliyat markazlari, anklav iqtisodiyot, rivojlanish strategiyasi.
Аннотация
В статье научно обоснованы актуальность, причины и последствия оценки
межрегиональных неравенств в Республике Узбекистан. Усиление региональной
неравномерности более ясно проявляет дисбаланс между преимуществами и
проблемами местного самоуправления, связанными с политикой
децентрализации. Исследование рассматривает региональные различия как
факторы, негативно влияющие на благосостояние населения, экономическую
активность и возможности использования трудового потенциала, подробно
анализируются экономико-географические и экологические особенности
Республики Узбекистан. Также научно исследованы проблемы унаследованного
неравномерного развития экономики, концентрации производства и инвестиций,
формирования «анклавной» экономики в отдельных регионах. Автор
подчеркивает, что целью региональной политики является не выравнивание, а
стратегическое использование существующих различий для достижения
позитивных результатов и предлагает соответствующие теоретические и
практические рекомендации.
Ключевые слова: региональное неравенство, местное самоуправление,
децентрализация, социально-экономические различия, фискальная автономия,
региональная политика, центры экономической активности, анклавная
экономика, стратегия развития.
Abstract
The article scientifically substantiates the relevance, causes, and consequences of
assessing interregional inequalities in the Republic of Uzbekistan. The intensification
of regional imbalances more clearly highlights the disruption of balance between the
advantages and challenges associated with decentralization policy and local selfgovernment.
The research considers regional disparities as factors negatively
impacting population welfare, economic activity, and opportunities for utilizing labor
potential, thoroughly analyzing the economic-geographical and ecological specificities
of Uzbekistan. Additionally, issues such as inherited uneven economic development,
concentration of production and investments, and the formation of an “enclave”
economy in certain regions are scientifically examined. The author emphasizes that the
aim of regional policy is not to equalize but strategically leverage existing disparities
to achieve positive outcomes, providing relevant theoretical and practical
recommendations.
Keywords: regional inequality, local self-government, decentralization, socioeconomic
disparities, fiscal autonomy, regional policy, economic activity centers,
enclave economy, development strategy.










Комментарии