top of page

Sharibaev Rasuljon Nosir o‘gʻli

ree

FRANCHAYZING VA KLASTER YONDASHUVI SHAROITIDA UMUMIY

OVQATLANISH KORXONALARINI RIVOJLANTIRISHNING

TASHKILIY-IQTISODIY MEXANIZMI

Sharibaev Rasuljon Nosir o‘gʻli

Namangan davlat texnika universiteti assistenti

ORCID: 0009-0002-6278-5643

Muxitdinov Shuhrat Ziyavitdinovich

Namangan davlat texnika universiteti professori, i.f.d.

ORCID: 0000-0002-9354-7333

Ibragimov Isroil Usmanovich

Namangan davlat texnika universiteti dotsenti,

Iqtisod fakulteti dekani, PhD

ORCID: 0009-0009-7608-9375

Annotatsiya

Mazkur tadqiqot umumiy ovqatlanish (UO) tarmogʻida franshizing va klaster

yondashuvini integratsiyalash orqali samaradorlikni oshirishga qaratilgan tashkiliyiqtisodiy

mexanizmni ishlab chiqishga bagʻishlangan. Ushbu yondashuvda tarmoq

subyektlari oʻrtasidagi vertikal (franshiza zanjiri) va gorizontal (klaster sinergiyasi)

integratsiya iqtisodiy barqarorlik, innovatsion faollik hamda hududiy oʻsishning

muvofiqlashtirilgan tizimi sifatida qaraladi. Mexanizmning konseptual bazasi quyidagi

nazariy paradigmalarga tayangan: resursga asoslangan qarash (Resource-Based View,

RBV), bilim transferi va replikatsiya strategiyalari, aglomeratsiya hamda klaster

iqtisodiyotlari, koʻp birlikli franshizing (Multi-Unit Franchising) evolyutsion modeli.

Mazkur nazariy yondashuvlar asosida franshizing va klaster modelining oʻzaro

uygʻunlashuvi tarmoqning innovatsion oʻsishini tezlashtiruvchi mexanizm sifatida

izohlanadi.

Kalit soʻzlar: franshizing, klaster yondashuvi, aglomeratsiya, tashkiliy-iqtisodiy

mexanizm, RBV, koʻp birlikli franshizing, bilim transferi.

Аннотация

Данное исследование посвящено разработке организационно-

экономического механизма, направленного на повышение эффективности в

сфере общественного питания (HoReCa) посредством интеграции франчайзинга

и кластерного подхода. В рамках данного подхода вертикальная

(франчайзинговая цепочка) и горизонтальная (кластерная синергия) интеграция

между субъектами сети рассматриваются как согласованная система,

обеспечивающая экономическую устойчивость, инновационную активность и

региональный рост. Концептуальная база механизма опирается на следующие

теоретические парадигмы: ресурсно-ориентированный подход (Resource-Based

View, RBV), стратегии передачи и репликации знаний, агломерационные и кластерные экономики, а также эволюционную модель многоузлового

франчайзинга (Multi-Unit Franchising). На основе этих теоретических подходов

интеграция моделей франчайзинга и кластера интерпретируется как механизм,

ускоряющий инновационное развитие сети.

Ключевые слова: франчайзинг, кластерный подход, агломерация,

организационно-экономический механизм, RBV, многоузловой франчайзинг,

передача знаний.

Abstract

This study is devoted to developing an organizational and economic mechanism

aimed at improving efficiency in the public catering (HoReCa) sector through the

integration of franchising and cluster approaches. Within this framework, vertical

(franchise chain) and horizontal (cluster synergy) integration among network entities

are viewed as a coordinated system that ensures economic stability, innovative activity,

and regional growth. The conceptual foundation of the mechanism is based on the

following theoretical paradigms: the Resource-Based View (RBV), knowledge transfer

and replication strategies, agglomeration and cluster economies, and the evolutionary

model of Multi-Unit Franchising. Based on these theoretical approaches, the

integration of franchising and cluster models is interpreted as a mechanism that

accelerates the innovative development of the network.

Keywords: franchising, cluster approach, agglomeration, organizationaleconomic

mechanism, RBV, multi-unit franchising, knowledge transfer.


Комментарии


bottom of page