top of page

Tuychiev Alisher Jurayevich

ree

GLOBALLASHUV SHAROITIDA HUDUDLARNI RIVOJLANTIRISH

JARAYONLARINING OʻZIGA HOS JIHATLARI (RIVOJLANGAN

MAMLAKATLAR TAJRIBASI MISOLIDA)

Tuychiev Alisher Jurayevich

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi

Davlat siyosati va boshqaruvi akademiyasi professori, i.f.d.

ORCID: 0000-0003-2326-7579

Annotatsiya

Maqolada globallashuv sharoitida hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish

sur’atlari oʻrtasidagi nomutanosiblikning kuchayishi, rivojlangan va rivojlanayotgan

davlatlar tajribasi asosida hududiy tafovutlarning shakllanish mexanizmlari chuqur

tahlil qilinadi. Rivojlangan metropoliten hududlar, oʻrta sanoat mintaqalari va turistik

markazlarda iqtisodiy faollikning keskin konsentratsiyalashuvi, past rivojlangan

hududlarda esa investitsiya yetishmasligi va bandlik muammolari kuzatilishi ilmiy

manbalar asosida asoslab beriladi. Tadqiqotda kapitalning mobillashuvi, texnologik

yangilanish, iqtisodiy ochiqlik va qishloq xoʻjaligi raqobati kabi omillarning hududiy

tengsizlikni kuchaytiruvchi ta’siri yoritilgan. Shuningdek, hududiy raqobat

tushunchasi, davlatning mintaqaviy rivojlanishni tartibga solishdagi roli hamda

barqaror oʻsish uchun mahalliy sinergiyalarni yaratish zarurati asoslanadi.

Kalit soʻzlar: hududiy rivojlanish, hududlar oʻrtasidagi tafovutlar, globallashuv,

iqtisodiy qutblanish, metropoliten hududlar, oʻrta sanoat mintaqalari, turizm hududlari,

investitsiya oqimi, ishlab chiqarish omillari, hududiy raqobat, davlat siyosati, barqaror

oʻsish.

Аннотация

В статье проводится глубокий анализ усиления социально-экономической

дифференциации регионов в условиях глобализации, а также рассматриваются

механизмы формирования территориальных диспропорций на основе опыта

развитых и развивающихся стран. Особое внимание уделено концентрации

экономической активности в крупных метрополитенских агломерациях,

индустриальных поясах и туристических центрах, в то время как отдалённые и

периферийные регионы сталкиваются с дефицитом инвестиций, ограниченными

возможностями занятости и низкой производительностью. Анализ

демонстрирует, что мобильность капитала, технологические изменения,

либерализация торговли и аграрная конкуренция усиливают территориальное

неравенство. Также раскрывается концепция региональной

конкурентоспособности, роль государства в регулировании пространственного

развития и необходимость формирования локальных синергий для обеспечения

устойчивого роста.

Ключевые слова: региональное развитие, территориальные различия,

глобализация, экономическая поляризация, метрополитенские агломерации,

среднеиндустриальные регионы, туристические зоны, приток инвестиций, факторы производства, региональная конкурентоспособность, государственная

политика, устойчивый рост.

Abstract

The article provides an in-depth analysis of the growing socio-economic

disparities between regions under the conditions of globalization and examines the

mechanisms behind regional inequalities based on the experience of both developed

and developing countries. The study highlights the concentration of economic activity

in major metropolitan areas, intermediate industrial regions, and tourism hubs,

contrasted with the persistent underdevelopment and limited investment capacity of

peripheral regions. It demonstrates how capital mobility, technological upgrading,

market liberalization, and agricultural competition contribute to widening spatial

disparities. The article also evaluates the concept of regional competitiveness, the role

of national policies in regulating territorial development, and the importance of

fostering local synergies as a prerequisite for sustainable regional growth.

Keywords: regional development, territorial disparities, globalization, economic

polarization, metropolitan areas, intermediate industrial regions, tourism regions,

investment inflow, production factors, regional competitiveness, state policy,

sustainable growth.


Комментарии


bottom of page