Xudoyorov Laziz Niyozovich
- Marketing jurnali 2025 yil, 9-son

- 2 окт.
- 2 мин. чтения

QASHQADARYO VILOYATIDA KICHIK BIZNES VA TADBIRKORLIK
TOMONIDAN ISHLAB CHIQILGAN MAHSULOT HAJMINING
PROGNOZLASH
Xudoyorov Laziz Niyozovich
Iqtisodiyot va pedagogika universiteti tadqiqotchisi
ORCID: 0009-0002-5636-4682
E-mail: lazizx64@gmail.com
Annotatsiya
Maqola Qashqadaryo viloyatida kichik biznes va tadbirkorlikning rivojlanishini
ekonometrik modellashtirish orqali tahlil qilishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda 2000–
2024-yillar oralig‘idagi viloyat kichik biznes va tadbirkorlik (KBT) subyektlari
bo‘yicha statistika ma’lumotlari asosida regressiya tahlili va vaqt qatori metodlari
qo‘llanildi.
KBT mahsulot hajmini shakllantiruvchi asosiy omillar aniqlandi va 2025–2030-
yillar uchun prognoz natijalari ishlab chiqildi. Tadqiqot natijalari bandlik darajasi,
investitsiyalar va asosiy fondlar qiymatining mahsulot hajmiga sezilarli ta’sir
ko‘rsatishini ko‘rsatdi. Natijalar KBT rivojlanishining barqaror tendensiyasini
tasdiqladi hamda hududiy iqtisodiy siyosatni shakllantirish va resurslarni samarali
taqsimlash bo‘yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqishda asos bo‘ladi. Tadqiqotda
EViews dasturida amalga oshirilgan ekonometrik hisob-kitoblar va prognozlash
natijalari asosiy ilmiy metod sifatida xizmat qiladi.
Kalit so‘zlar: Kichik biznes, tadbirkorlik, iqtisodiy rivojlanish, hududiy
iqtisodiyot, Qashqadaryo viloyati, mahsulot hajmi, bandlik darajasi, investitsiyalar,
korxonalar soni, asosiy fondlar, ekonometrik modellashtirish, regressiya tahlili, vaqt
qatori tahlili, prognozlash, EViews dasturi, iqtisodiy omillar, barqaror o‘sish, hududiy
siyosat, resurslarni taqsimlash.
Аннотация
Статья посвящена анализу развития малого бизнеса и предпринимательства
в Кашкадарьинской области с помощью эконометрического моделирования. В
исследовании применялись методы регрессионного анализа и анализа
временных рядов на основе статистических данных субъектов малого бизнеса и
предпринимательства (МБП) региона за период 2000–2024 годов.
Выявлены ключевые факторы, влияющие на объём продукции МБП, а также
разработаны прогнозные результаты на 2025–2030 годы. Результаты
исследования показывают, что уровень занятости, инвестиции и стоимость
основных фондов оказывают существенное влияние на объём продукции.
Полученные данные подтверждают устойчивую тенденцию развития МБП и
служат основой для формирования региональной экономической политики и
выработки практических рекомендаций по эффективному распределению
ресурсов. Эконометрические расчёты и прогнозирование, выполненные в
программном обеспечении EViews, являются основным научным методом
исследования.
Ключевые слова: малый бизнес, предпринимательство, экономическое
развитие, региональная экономика, Кашкадарьинская область, объём продукции,
уровень занятости, инвестиции, количество предприятий, основные фонды,
эконометрическое моделирование, регрессионный анализ, анализ временных
рядов, прогнозирование, программное обеспечение EViews, экономические
факторы, устойчивый рост, региональная политика, распределение ресурсов.
Abstract
The article is dedicated to analyzing the development of small business and
entrepreneurship in the Qashqadaryo region through econometric modeling. The study
employs regression analysis and time series methods based on statistical data of small
business and entrepreneurship (SBE) entities in the region for the period 2000–2024.
Key factors influencing the volume of SBE products were identified, and forecast
results for 2025–2030 were developed. The study findings show that employment
levels, investments, and the value of fixed assets significantly impact the product
volume. The results confirm a stable trend in SBE development and serve as a basis
for forming regional economic policy and developing practical recommendations for
effective resource allocation. Econometric calculations and forecasting performed in
the EViews software serve as the main scientific method of the study.
Keywords: small business, entrepreneurship, economic development, regional
economy, Qashqadaryo region, product volume, employment level, investments,
number of enterprises, fixed assets, econometric modeling, regression analysis, time
series analysis, forecasting, EViews software, economic factors, sustainable growth,
regional policy, resource allocation.










Комментарии